کاربرد نقوش تصویری ایرانی- اسلامی در طراحی و هویت بخشی بسته بندی صنایع غذایی صادراتی ایران(چای، پسته، زعفران)

نوع مقاله : ترویجی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه هنر دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال

چکیده

بسته بندی یکی از عناصر هویت بخش است و معرّف فرهنگ و ملیت می باشد. این پژوهش با هدف مطالعه و شناخت عناصر بصری طراحی گرافیک و نقش مایه های اصیل ایرانی و اسلامی، با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. جمع آوری اطّلاعات، به شیوه کتابخانه ای است و با هدف بالا بردن سطح کیفی طراحی بسته بندی محصولات ایرانی و صادراتی از جمله چای، پسته و زعفران می باشد که با به کارگیری سنت های تصویری بومی فراهم می شود. نتایج نشان می دهند که در طراحی گرافیک بسته بندی های صنایع غذایی ایران، کمبود به کارگیری عناصر تصویری ایرانی و اسلامی به چشم می خورد، در حالی که با وجود این عناصر، می توان سطح کیفی و اصالت طرح بسته بندی کشور را ارتقا داد. آموزه های سبک جدید در صنعت طراحی حرفه ای بسته بندی، با استفاده از چوب، شیشه و مقوا برای حفظ محیط زیست و بازیافت بهتر و تلفیق آن با حفظ سنت های ایرانی میسّر        می گردد. ویژگی های بصری در نوع به کارگیری نوشتار، نقوش، رنگ، طبیعت گرایی و اندیشه های ایرانی - اسلامی در ساختار اصلی بسته بندی مشخص است. همچنین کاربرد حروف فارسی،با خط اصیل نستعلیق در کنار حروف زبان دیگر (به صورت دو زبانه) در اصالت بخشی هویت بسته بندی های صادراتی ایران، نقش بسزایی را ایفا می کند. این طرح ها با تأثیر از ترکیب بندی و تنوع رنگی دوره های اصیل هنری نگارگری ایران با وجود رنگ طلایی و با تأثیر از سنت های معماری، مقرنس کاری، طاق های مساجد، همچنین کاروان سراها و فضای متقارن و مستحکم ایرانی و اسلامی می باشند. در این مقاله عناصر شاخص در طراحی بسته بندی ایرانی - اسلامی،و نیز کاربرد گرافیکی عناصر هویت بخش به بسته بندی ایرانی مورد بررسی قرار گرفته است و نوع چیدمان و قرارگیری محصول، با تأثیر از هندسه ایرانی- اسلامی در جعبه و کارتن، به ساختار طراحی ارگونومیک محصولات اصیل ایرانی یاری می رساند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Application of Iranian-Islamic Visual Motifs in Designing and Identifying Iranian Food Export Packaging (Tea, Pistachio, Saffron)

نویسنده [English]

  • Golnaz Homam
Ph.D. Candidate andidate of Art Philosophy of Islamic Azad University, North Tehran Branch
چکیده [English]

Packaging is one of the identifying elements and refers to culture and nationality. The purpose of this study was to study the visual elements of graphic design and genuine Iranian and Islamic graphic designs using a descriptive-analytical method. The information is collected in a library-based manner with the aim of enhancing the quality of the packaging design of Iranian and export products such as tea, pistachio and saffron, which are provided using native visual traditions. The results show that in the graphic design of the Iranian food packaging industry, there is a lack of use of Iranian and Islamic visual elements, while the quality and authenticity of the packaging design can be achieved. The new style training in the packaging design industry is made possible by the use of wood, glass and cardboard to protect the environment and recycle it better, and to integrate it with Iranian traditions.The visual characteristics of the use of text, motifs, colors, naturalism, and Iranian - Islamic ideas are evident in the main packaging structure. The use of Persian letters with the original Nastaliq script along with other (bilingual) letters plays an important role in the authentication of the export packaging identity of Iran. These designs are influenced by the traditional composition of Iran's original artistic paintings, by using the golden color, and by the influence of the traditions of architecture, Muqarnas, mosque arches, as well as symmetrical and solid Iranian- Islamic caravansaries and spaces. In this article, theunique elements of design in the design of Iranian - Islamic packaging, as well as the graphical application of identity elements to the Iranian packaging have been studied. The type of arrangement and positioning of the product supports the ergonomic design structure of authentic Iranian products.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iranian and Islamic Visual Elements and Motifs
  • Graphic and Razor Design
  • Export Packaging
1. پاکباز، ر.(1383)، «دایره­المعارف هنر»، چاپ چهارم، تهران، فرهنگ معاصر، ص .725، 208 ، 575،599،600.
2. کرمانی­نژاد، ف. (1385)، «نگاهی به طراحی بسته­بندی»، انتشارات کارین، ص 107.
3. مونسی سرخه، م. طالب پور، ف. گودرزی، م، (1389)، «نوع لباس و نمادهای رنگ در عرفان اسلامی»، نشریه هنرهای زیبا، شماره 44، ص 5-14.
4. پاکباز، ر. (1379)، «نقاشی ایران»، تهران، 68-69 .
5. اردلان، ن و بختیار، ل/ شاهرخ، ح. (1380)، «حس وحدت(سنت عرفانی در معماری ایرانی)»، تهران، نشر خاک.ص35، 45، 27.
6. تاتارکیه ویچ، و/ ترجمه کیوان دوستخواه، (1381)، «فرم در تاریخ زیبایی­شناسی»، نشریه هنر، شماره 52،ص 46-61، 1381.
7. ونگ، و/ بیدار بخت، آ. لواسانی، ن.(1380)، «اصول فرم و طرح»، تهران، نشر نی،ص 44.
8. بلخاری قهی، ح. (1384)، «جایگاه کیهان­شناختی دایره و مربع در معماری مقدس اسلامی»، نشریه هنرهای زیبا، شماره 24، ص 5-14.