معرفی مواد کاغذی و مقوایی نوین‌ در بسته بندی محصولات صنایع غذایی

نویسندگان

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

بسته­بندی یکی از اصول عرضه کالا بوده و در طول سال‌ها تغییرات زیادی داشته که همچنان در حال دگرگونی است. زمانی محفوظ بودن یک محصول، بسته­بندی محسوب می‌شد، درحالی که پس از مدّتی مزیت‌های ماندگاری، زیبایی و چاپ مرغوب به آن افزوده شد. از انواع کاغذ و مقوا، مشتقات نفتی و حتّی آلیاژهای فلزی جهت بسته­بندی استفاده می‌شود. برخی از این مواد، خواص مقاومتی لازم را داشته و بعضی به علت سبکی استفاده می‌شوند. البته در بسته­بندی مواد غذایی، خواص ممانعتی نسبت به هوا(اکسیژن و دی اکسیدکربن)، رطوبت (آب و بخار آب) و حرارت، جهت افزایش عمر مفید مواد غذایی ضروری است و جهان نیازمند بسته­بندی است و در آینده، بسته­بندی غذا، تقاضای صعودی خواهد داشت. چندلایه کردن مواد بسته­بندی، یکی از عملیات ساخت است که می‌تواند چندین خاصیت مفید را در بسته­بندی ایجاد کند. با وجود مصرف بسیار زیاد انواع پلاستیک‌ها مثل پلی­اتیلن، پلی­پروپیلن و غیره در صنایع بسته­بندی، به علت اشتقاق از مواد نفتی، تولید و مصرف آن­ها به اتمام خواهد رسید. در آینده کلیه مواد بسته­بندی با مواد تجدید پذیر بر پایه زیست توده استفاده شده و ضمن داشتن خواص مطلوب ممانعتی و مکانیکی، شرایط بحرانی کره‌ی زمین را بهبود می‌دهند که در این میان، بهترین گزینه کاغذ و مقوا است که با روش­های مختلف، می‌توان قابلیت‌های لازم را در آن‌ها ایجاد کرد. فنّاوری‌های پوشش­دهی، نانو الیاف سلولز، اصلاح شیمیایی الیاف چوبی، مشتقات خاص لیگنین و همی‌سلولز چوب، روش‌های لایه­گذاری بخار شیمیایی و لایه نشانی اتمی، تیمارهای سطحی پلاسما و کرونا، اصلاح نشاسته، پروتئین و سایر روش‌های جدید در  به­کارگیری کامل مواد زیستی به جای مشتقات نفتی و تجدید ناپذیر استفاده خواهند شد. طرح جدید استفاده از پوشش‌های زیست­تخریب بر روی کاغذ و مقوای پایه که پوشش اول جهت تکمیل خواص ممانعتی و لایه دوم برای چاپ­پذیری مناسب است، امروزه اهمیت زیادی یافته و در آینده جایگزین بسته­ بندی‌های مواد غذایی و بهداشتی خواهد شد. بررسی امکان پوشش ­پذیری لایه دوم بر پوشش اولیه و شرایط چاپ قابل قبول روی لایه دوم با کمترین مقدار مصرف جوهر و تسهیل در بازیافت این کاغذهای بسته ­بندی، تغییراتی در صنایع بسته بندی و چاپ به وجود خواهد آورد که هدف آن پوشش‌های ممانعتی، چاپ مناسب، قابلیت بازیابی و بررسی خواص مکانیکی بسترهای پوشش شده است. بنابراین تحول عظیمی در صنایع بسته­بندی و چاپ محصولات غذایی به وجود خواهد آمد.     

کلیدواژه‌ها