درک مصرف کننده از بسته بندی مواد غذایی با رویکرد توسعه پایدار زیست محیطی

نویسنده

عضو هیات علمی گروه طراحی صنعتی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهراء (س)، تهران

چکیده

در سراسر زنجیره تأمین، بسته ­بندی نقشی اساسی در تحویل ایمن کالا به مصرف­ کننده نهایی را بر­عهده دارد. همچنین دارای پتانسیل زیادی برای کمک به توسعه پایدار است. این مقاله به بررسی و ارائه بینش­ هایی درباره دانش و درک مصرف­ کنندگان از جنبه­های محیطی بسته ­بندی مواد غذایی و شرح تفصیلی نحوه مشارکت و یا تقابل این جنبه­ها در توسعه پایدار زیست ­محیطی است. مرور کلی مطالعاتی که اخیراً در زمینه بسته ­بندی انجام شده، تأکید بر عملکرد محافظت ­کننده بسته ­بندی است چرا که این عملکرد به لحاظ زیست محیطی نقش بسیار پررنگی در توسعه پایدار دارد. در مقابل، آنچه مصرف­ کنندگان از اثرات زیست محیطی بسته ­بندی در­می ­یابند، منحصراً مربوط به مواد بسته ­بندی می­شود. از نظر مصرف­ کنندگان، بسته ­بندی با پایه کاغذ به نفع محیط زیست است، در حالی که پلاستیک و فلزات این گونه نیستند. این مطالعه نشان می­ دهد اکثر مصرف­ کنندگان که درنظرسنجی شرکت کرده ­اند از نقاط ضعف خود در قضاوت وضعیت زیست محیطی بسته ­بندی مواد غذایی آگاه هستند که این خود مبنی بر نیاز مصرف­ کنندگان به راهنمایی است، در غیر این صورت، انتخاب مصرف­ کننده می­تواند ناخواسته به لحاظ زیست محیطی عدم سازگاری با اهداف توسعه پایدار را داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Consumer perception of food packaging with an environmental sustainable development approach

  1. طیب لقمانی، ف. صداقت، ن، (1395). «مروری بر پاسخ مصرف‌کنندگان به فنّاوری‌های جدید بسته‌بندی مواد غذایی». مجلّه علمی ترویجی علوم و فنون بسته‌بندی؛ 6-7 .
  2. حدادیان، م. (1394). «شناخت و به کارگیری اصول طراحی پایدار در طراحی بسته-بندی محصولات صنایع دستی، اولین کنفرانس بین‌المللی بسته‌بندی، صنایع دستی و توسعه پایدار». دانشگاه الزهراء (س). تهران. ایران.
  3. گیوی، م. (1395). «چگونگی تأثیرات رنگ در بسته‌بندی، بازاریابی و میزان فروش». مجلّه علمی ترویجی علوم و فنون بسته‌بندی؛ 32-45.
  4. RoKKa J, Uusitalo L.(2008) "Preference for green packaging in consumer product choices-do consumers care?" International Journal of Consumer Studies; 32 (5): 516-525.
  5. Gelici-Zeko M, Lutters D, Klooster R, Weijzen P,(2013), "Studying the influence of packaging design on consumer perceptioans (of dairy products0 using categorizing and perceptual mapping." Packaging Technology and Science; 26 (4): 215-228.
  6. Draskovic N, Temperley J, Pavicic J,(2009), "Comparative Perceptions of consumer goods packaging: Croatian consumers perspectives." International Journal of Management Cases; 11(2): 154-163.
  7. Young S,(2008), Packaging and the environment: the shoppers perspective, Brand Packaging; 12(1): 24-30.
  8. Ampuuero O, Vila N,(2006), "Consumer perceptions of Product Packaging." Journal of Consumer Marketing; 23(2): 100-112.
  9. Directive E. 94/62/EC on packaging and packaging waste. 1994; Available from: http://eur-lex.europa.eu/Legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:31994L0062&from=EN [accessed 26 February 2015]
  10. Bech-Larsen T,(1996), "Danish consumer attitudes to the functional and environmental characteristics of food packaging." Journal of Consumer Policy; 19(3): 339-363.
  11. Gronman K, Soukka R, Jarvi- Kaariainen T et al.(2013) "Framework for sustainable food packaging design." Packaging Technology and Science; 26(4): 187-200.
  12. Simms C, Trott P.(2010),"Packaging development: a conceptual framework for identifying new product opportunities." Marketing Theory; 10(4): 397-415.
  13. Young S.(2008), "Packaging and the Environment: a Cross-culture perspective." Design Management Review; 19(4):42-48
  14. Lindeh H, Olsson A, Williams H, (2016), "Consumer Perceptions of Food Packaging: Contributing to or Counteracting Environmentally Sustainable Development?," Packaging Technology and Science; 29:3-23.
  15. Lofgren M, Witell L.(2005), "Kanos theory of attractive quality and packaging." Quality Management Journal; 12(3): 7-20.
  16. Lofgren M, Witell L, Gustafsson A.(2011), "Theory of attractive quality and life cycles of quality attributes." TQM Journal; 23(2):235-246. DoI: 10.1108/17542731111110267.
  17. Van Dam Yk, Van Trijp H,(1994), "Consumer perceptions of, and preferences for, beverage containers," Food Quality and Preference; 5(4): 253-261.
  18. Eldesouky A, Mesias F,(2014), "An Insight into the influence of packaging and presentation format on consumer purchasing attitudes towards cheese: a qualitative study." Spanish Journal of Agricultural Research; 12(2):305-312.
  19. Venter K, van der Merwe D, de Beer H, Kempen E, Bosman M,(2011), "Consumers perceptions of food packaging: an exploratory investigation in Potchefstroom, South Africa," International Kournal of Consumer Studies: 35(3): 273-281.
  20. Williams H, Wikstrom F. (2011), "Environmental impact of packaging and food losses in a life cycle perspective: a comparative analysis of five food items." Jouranl of Cleaner Production 2011; 19(1): 43-48. DoI: 10.1016/j.jclepro.2010.08.008.
  21. Nilsson F, Olsson A, Wikstrom F. Toward,(2011), "Sustainable goods flows: a framework from a packaging perspective." 23rd Annual NOFOMA Conference; 925-942.
  22. Wikstrom F, Williams H, Verghese K, Clune S.(2014), "The influence of packaging attributes on consumer behavior in food-packaging life cycle assessment studies_ a neglected topic." Journal of Cleaner Production; 73:100108.DOI:10.1016/j.jclepro.2013.10.042.
  23. Van Dam YK, (1996), "Environmental assessment of packaging: the consumer point of view ," Environmental Management, 20(5):607-614.
  24. Scott L, Vigar-Ellis D.(2014), "Consumer understanding, perceptions and behaviours with regard to environmentally friendly packaging in a developing nation." International Journal of Consumer studies; 38(6): 642-649. DOI: 10.1111/ijcs.12136.
  25. Van Birgelen M, Semeijn J, Keicher M. (2009), "Packaging and proenvironmental consumption behavior investigating purchase and disposal decisions for beverages." Environment and Behavior; 41(1): 125-146. DOI:10.1177/0013916507311140.
  26. Williams H, Wikstrom F, Otterbring T,(2012), "Lofgren M, Gustafsson A. Reasons for household food waste with special attention to packaging." Journal of Cleaner Production; 24: 141-148.
  27. Verghese KL, Horne R, Carre A. PIQET: the design and development of an online 'stremlined' LCA tool for sustainable foundation. Org/en/News/ Consumers-willing-to-pay-more-for-environmentally-friendly-packaging [accessed 29 July 2014].
  28. Marsh K, Bugusu B.(2007), "Food packaging-roles, Materials, and environmental issues." Journal of Food Science; 72(3): R39-R55.
  29. Prendergast G, Pill L. Packaging, (1996), "Marketing, logistics and the environment: are there trade-offs?" International Journal of Physical Distribution & Logistics Management; 26(6): 60-72.
  30. Hellstrom D,(2007), "Saghir M. Packaging and Logistics interactions in retial supply chains." Packaging Technollogy and Science;20(3):197-216.
  31. Spack JA, Board VE, Crighton LM, Kostka PM,(2012), "Ivory JD. It's easy being green: the effects of argument and imagery on consumer responses to green product packaging." Environmental Communication: A Journal of Nature and culture; 6(4): 441-458. DOI: 10.1080/17524032.2012.706231.
  32. Fernqvist F, Olsson A, Spendrup S,(2015), "What's in it for me? Food packaging and consumer responses, a focus group study." British Food Journal; 117(3):1122-1135.
  33. Hanssen OJ.(1998), "Environmental impacts of product system in a life cycle perspective: a survey of five product types based on life cycle assessments studies." Journal of cleaner Production; 6(3):299-311.
  34. Vermeir I, Verbeke W.(2006) "Sustainable food consumption: exploring the consumer ' attitude _ behavioral intention' gap." Journal of Agricultural & Environmental Ethics; 19(2): 169-194. DOI: 10.1007/s10806-005-5485-3.