ارزیابی مدیریتِ سنت‌های پایدار بسته‌بندیِ محصولات خرما

معصوم‌زاده جوزدانی, فرناز

ارزیابی مدیریتِ سنت‌های پایدار بسته‌بندیِ محصولات خرما

نوع مقاله : ترویجی

نویسنده

فرناز معصوم‌زاده جوزدانی

عضو هیئت علمی گروه ارتباط تصویری، دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

خرما یکی از قدیم‌ترین درختان پرورشی انسان است که افزون بر ارزش غذایی بالا، از نظر محیط‌زیستی و زیباشناختی نیز فایده دارد. این مزیت دوگانه در آن دسته از صنایع‌دستی وابسته به برگ نخل که برای جابه جایی و نگهداری محصولات خرما تولید می‌شود‌، با رویکرد توسعة پایدار می‌توان هماهنگ دانست. برای انجام این پژوهش و به منظور بازآوری سنت های ایرانی بسته بندی خرما چگونگی استفاده از برگ نخل خرما بررسی و سنت های کهن بسته بندی خرما در مراحل تولید تا توزیع محصول تشریح شد. فرصت ها و چالش های بازآوری سنت های ایرانی صنایع دستی درخت نخل براساس مؤلفه های مدیریت بسته بندی برای توسعة پایدار تحلیل گردید. نتایج نشان داد که بر اساس شش مؤلفه مدیریت بسته‌بندی پایدار، تنها دو شاخص مدیریت بسته‌بندی پایدار را در سنت‌های ایرانی بسته‌بندی خرما می‌توان به‌طور کامل حاضر یافت و سایر شاخص ها را باید برای این صنایع‌دستی بازسازی و طراحی کرد. در نتیجه، چنین ارزیابی می‌شود که بیش از نیمی از جنبه های سنت‌های کهن بسته‌بندی خرما برای برخورداری از ابعاد مدیریت بسته‌بندی پایدار نیاز به بازنگری و به‌روزرسانی دارد؛ اما بر اساس بیشتر اهداف توسعة پایدار فرصت‌های قابل ‌توجّهی برای بهبود و بهینه‌سازی در آن وجود دارد که در نهایت، این فرصت‌ها و چالش‌ها در جدولی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22286675.1400.12.45.6.0

عنوان مقاله [English]

Managment Evaluation of Sustainable Traditions of Date Packaging

نویسنده [English]

Farnaz Masoumzadeh Jouzdani

Assistant Professor at Art University of Isfahan, Faculty of Visual and Applied Arts, Graphic Design Department

چکیده [English]

Date Palm (Phoenix Dactylifera), is one of the first trees domesticated by humans, It plays an important role in the life of local people in arid and semi-arid regions of Iran since it produces nutritious fruits, as well as influences on their environmental and aesthetic aspects. These double advantages are particular to those crafts used for packaging date fruit thanks to putting them on the way to sustainable development. In order to revive the Persian traditional packaging of date fruit, this paper describes that how palm leaves have been used for date packaging in its traditional process of production and distribution. It, thus, focuses on the opportunities and challenges of the revival of date packaging traditions based on the six indicators of sustainable packaging management. The result shows that, just two out of these six indicators, can only be evaluated in date packaging traditions, while the others should be redesigned for traditional date packaging to adapt to sustainable development goals.It can be concluded that more than half of date palm crafts for packaging must be revised and renewed; however, there are remarkable opportunities in improvement and optimization of these crafts based on sustainable development goals. As a whole, these opportunities and challenges are presented in a table.

کلیدواژه‌ها [English]

design

مراجع

1. سند سازمان ملل متحد (2015)، «دگرگون ساختن جهان ما: دستور کار 2030 برای توسعه پایدار»، ترجمة مهرناز پیروزنیک، ویرایش فریده پورهادی، نظارت علمی محدثه محب حسینی.‏

2. سلامی، ع ن (1383)، «خرما در فرهنگ مردم کرمان»، گویش‌شناسی، ش 2: 37-53.

3. پاپلی یزدی، م ح (1368)، «پیامدهای سیاسی، اقتصادی بلوچستان بدون نخلستان»، تحقیقات جغرافیایی، ش 13: 5-34.

4. رئیسی، م (1392)، «واژه‌ها و اصطلاحات مربوط به خرما در گویش کتیچی، زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (ویژه‌نامه نامه فرهنگستان)»، ش2: 175-188.

5. ضیایی، م ر (1385)، «نخل، خرما، درخت خرما و آنچه از آن می‌سازند»، فرهنگ مردم، ش 17: 31-52.

6. پاک، گ و روحانیه ز (1352)، ««ماهیا»، «مخ» در جنوب، هنر و مردم»، ش 128: 58-76.

7. منصوری، م (1386)، «واژه‌ها و اصطلاحات مربوط به خرما در خاوران فارس»، گویش‌شناسی، ش 6: 184-193.

8. نجیبی فینی، ب (1392)، «واژه‌ها و اصطلاحات مربوط به درخت نخل، گیاهان و درختان مخصوص شهر فین»، زبان و گویش‌های ایرانی 2: 161-173.

9. پناهی، ب و سلیمانی، ن. (1394)، «روش‌های نوین بسته‌بندی خرما و محصولات خرما»، کرمان: مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزی استان کرمان.

10. یاسینی، س ر (1396)، «مطالعة فرهنگی و جامعه‌شناختی پوشاک سنتی زنان کنارۀ دریای جنوب ایران (بوشهر، هرمزگان و خوزستان)».

11. آگهی، ح و پزشکی راد، غ ر (1378)، «ارزشیابی کار زنان روستایی در کشورهای درحال‌توسعه»، اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره: 181-212.

12. میر لطفی، م ر، میثم بندانی و شهرکی، س. (1392). «بررسی نقش کار پنهان زنان در سطح رفاه خانوار روستایی (مطالعه موردی زنان روستایی شهرستان هامون) برنامه‌ریزی فضایی»، ش 10:49-68.

13. افراخته، ح (1380)، «روابط متقابل شهر و روستا (مطالعه موردی ایرانشهر)»، علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ش 32: 7-49.

14. انصاری، سی (28 آبان 1391)، «ابزار و دستگاه‌های گذشتۀ دشتستان، اتحاد خبر»، مشاهده در تاریخ 06 مرداد 1397 از http://tahtal.blogfa.com/post/57

15. برقع، مشاهده در تاریخ 27 مرداد 1397 از http://borqe.ir/%d8%aa%d9%88%d9%84%da%a9/

16. پسکوه پیرزهی، مشاهده در تاریخ 27 مرداد 1397 از http://www.jasem.pirzahi.loxblog.com/CAT/2/1

17. تابناک، مشاهده در تاریخ 27 مرداد 1397 از http://www.tabnak.ir/fa/news/532092

18. شرکت دشت لاله نصر خوزستان، مشاهده در تاریخ 27 مرداد 1397 از http://dlkh.ir/index.php/business/142-2016-05-28-16-56-29

19. ایسنا، «دست بافته‌های نخل در نگین کویر»، مشاهده در تاریخ 1 تیر 1397 از https://www.isna.ir/news/94040100207

20. تهتال، «نگاهی به فصل برداشت خرما در بلوچستان(هامین)»، مشاهده در تاریخ 24 مرداد 1397 از https://www.isna.ir/news/94040100207

21. دنیای زنان در عصر قاجار، مشاهده در تاریخ 27 مرداد 1397 از http://www.qajarwomen.org/fa/items/16184A19.html

22. AL-Oqla, F. M., Alothman, O. Y., Jawaid, M., Sapuan, S. M., & Es-Saheb, M. H. (2014). Processing and properties of date palm fibers and its composites. In Biomass and bioenergy (pp. 1-25). Springer, Cham.‏

23. Hellström, Daniel, Annika Olsson and Fredrick Nilsson (2017) Managing Packaging Design for Sustainable Development, Oxford: Wiley.

24. Rajmohan, K (2011), "Date Palm Tissue Culture: A Pathway to Rural Development": Date Palm Biotechnology, edited by Shri Mohan Jain, Jameel M. al-khayri, Dennis V. Johanson, Dordrecht/Heidelberg/London/New York: Springer.

25. Lloyd, Kayna, Miranda Mirosa, and John Birch (2019), Active and Intelligent Packaging, Reference Module in Food Science, 177-182.

26. Boudjemaa, Agoudjila, Adel Benchabaneb, Abderrahim Boudennec, Laurent Ibosc, and Magali Foisc (2011), Renewable materials to reduce building heat loss: Characterization of date palm wood, Energy and Building 43, Pp. 491–497.

27. Zohary, door, Maria Hopf, and Ehud Weiss (2012), Domestication of Plants in the Old World: The Origin and Spread of Domesticated Plants in Southwest Asia, Europe, and the Mediterranean Basin, Oxford: Oxford University Press, 4ed.

28. Tenberg, M. (2012), Beginnings and early history of date palm garden cultivation in the Middle East,Journal of Arid Environments, No. 86, Pp. 139-147.

29. Beaumont, P. (1971). Qanat systems in Iran. Hydrological Sciences Journal, 16(1), 39-50.‏

30. El-Juhany, L. I. (2010). Degradation of date palm trees and date production in Arab countries: causes and potential rehabilitation. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 4(8), 3998-4010.‏

31. El Bourakadi, Khadija, Fatima-Zahra Semlali Aouragh Hassani, Abou El Kacema Qaiss, and Rachid Bouhfid (2021), Antimicrobial Coated Food Packaging Paper From Agricultural Biomass, Biopolymers and Biocomposites from Agro-Waste for Packaging Applications, 35-63.

32. Meherishi, Lavanya, Sushmita A. Narayana, and K.S. Ranjani (2019), Sustainable packaging for supply chain management in the circular economy: A review, Journal of Cleaner Production, 237, 1-23.

33. Robertson, Golden L. (2016), Food Packaging: Principles and Practice, London/ New York/ Boca Raton: CRC Press.

34. Kymäläinen, T., Seisto, A., & Malila, R. (2021). Generation Z Food Waste, Diet and Consumption Habits: A Finnish Social Design Study with Future Consumers. Sustainability, 13(4), 2124, 1-14.